سابقهی علمی_تخیلی، ریشه در آرزوها و جاهطلبیهای انسان دارد. بلندپروازیهایی که همیشه به فراتر از آنچه قابل دستیافتن بوده ختم شدهاست. در ایران ما ادبیات علمی_تخیلی سبقهای بلند بهمانند همتایان غربی خود ندارد و امروز، میخواهم کتابی را معرفی کنم که اگر از اولین رمانهای علمی_تخیلی نباشد، از پیشتازان آنهاست. متاسفانه این اثر به دلایل مختلفی مانند ناشر، عدم تبلیغ و معرفی و همچنین دستهبندی آن ناشناخته ماند.
جنگ کهکشانها
نویسنده: عزیز احمدیان
تاریخ چاپ: سال ۱۳۸۸ توسط نشر دانش جاویدان (سال ۱۳۸۹ توسط نشر سفیر اردهال دوباره چاپ شد.)

جنگ کهشانها اولین اثر بومی علمی_تخیلی خواندهشده توسط نگارنده متن است. این اثر روایت داستان گروهی از دانشمندان منتخب سراسر جهان است که بعد از مواجههی زمین با تهاجم نژاد بیگانهی فضایی، برای صلح و ایجاد سفیران مشترک میان دو نژاد، با هدف تغییر نژادیشان، همراه فضاییها (نام نژاد فضاییها در این اثر، سینور است) به سیاره و منظومهشان سفر میکنند. در میان این دانشمندان، داستان توسط جاوید رها که از دانشمندان بهنام ایرانی و جهان است روایت و اکثر داستان حول محور او و روابطش با سینوریها ازجمله عشق او به پرنسس سینوریها میچرخد.
با این خلاصه، بررسی این اثر را به دو جنبهی ایدهپردازی و قلم تقسیم خواهیم کرد.
ایدهپردازی:
یکی از معضلات آثار بومی، در بحث ایدهپردازی و پرورش ایده خلاصه میشود. ایدهی پایهی جنگ کهکشانها، ایدهی جدیدی نیست؛ اما نحوهی پردازش آن و تبدیل به سفر قهرمانی که در میانهی راه متوجه آن میشویم، از نکات بارز و قابلتوجه آن است. نویسنده با علم به ایدهی پایهی داستان، سفر را برای تمامی دانشمندان طراحی و سپس قهرمان اصلی داستان را در شرایطی قرار میدهد که باید در دل سفر اصلی، سفرهای دیگری را نیز تجربه و از سر بگذراند. این تجربیات قهرمان اصلی داستان را در مسیری بیبازگشت قرار میدهد و باعث شده است تا خواننده کنجکاوی خود را برای دانستن یکسوم پایانی داستان حفظ کند.
ایدهپردازی جنگ کهکشانها به دو بخش ایدهی پایه (تقابل انسانها با نژاد بیگانه) و ایدهی ثانویه (تکامل دانشمندان به نژاد سینور) تقسیم میشود. در یکسوم ابتدایی کتاب، ایدهی پایه معرفی و بسط داده میشود. در میانهی کتاب ایدهی پایه آرامآرام محو و شکل جدید خود، یعنی ایدهی ثانویهی را به خود میگیرد. این تغییر نه بهسرعت، بلکه آهسته و بهصورت دیالوگمحور انجام میشود. یکسوم انتهایی کتاب که در واقع اوج داستان است، ایدهی ثانویه تکمیل و حوادث کتاب برای رسیدن به نقطهی عطف پایانی مرتب میشوند.
قلم:
بهترینِ آثار بدون قلم مناسب میتوانند بهسرعت از یاد بروند. جنگ کهکشانها با پیشرفت درونی و همراه خط داستانی، در هر پرده در قلم پیشرفت میکند. در کنار البته باید توجه کرد که علیرغم پیشرفت قلم، در بخشهای قابل لمسی از کتاب، نویسنده از بهرهی قلم خود به اندازه کافی استفاده نکرده است. در بسیاری از توصیفات تنها به مقایسه با نمونههای واقعی اکتفا شده. بخشهای کلیدی تنها توصیفی اجمالی دارند و توجه بیشتری روی توصیف شخصیتها نسبت به صحنهپردازی شده است.
از طرفی دیگر، نویسنده پتانسیل دنیای خلقشدهاش را در قلم نمایان نکرده است. بسیاری از مکانها، دستگاهها، وسایل و شخصیتها بهصورت تکبعدی ماندهاند و همین مشکلات قلم در عدم استفاده، به نوعی کتاب را بسیار کمحجم کرده است.
جمعبندی:
- توصیف و صحنهپردازی: ۵/۱۰
- شخصیتپردازی: ۷/۱۰
- داستانپردازی: ۷/۱۰
- سفر قهرمان: ۶/۱۰
- نقاط عطف: ۶/۱۰
- پایان: ۵/۱۰
درنهایت جنگ کهکشانها کتابیست که ارزش یکبار خواندن را دارد. در حد بضاعت خود میتواند لذت را به مخاطب خود ارزانی کند و البته نوع جدیدی از سفر قهرمان را در ابعاد کوچکتری نسبت به رقبای خود به تصویر بکشد.
