نگاهی بر فیلم Last Night in Soho
جدیدترین فیلم ادگار رایت با عنوان شب قبل در سوهو ساختهی سال ۲۰۲۱ است که کمتر از یک ماه پیش به نمایش درآمد. با وجود تقلای زیاد این فیلم در گیشه نمیتوان گفت که از نظر فروش در این مدت چندان موفق عمل کرده است. اما بدون شک یکی از پرسروصداترین فیلمهای اخیر بوده و نکات جالب توجهی در خود دارد که قابلبررسیاند.
داستان این فیلم در مورد دختری است که مادربزرگ و خانهی خود را _که در شهرستانی آرام و کوچک قرار دارد_ ترک میکند تا برای تحصیل در رشتهی طراحی لباس به شهر بزرگ لندن برود. مادربزرگ قبل از رفتن به دختر میگوید: «مراقب باش…لندن میتواند بیش از حد تحمل باشد.» و ادامهی داستان بر اساس این جمله میچرخد. داستانی آشنا و تکراری، اما با پرداختی نو و متفاوت.

شب قبل در سوهو متعلق به ژانر وحشت است. بهطوردقیقتر میتوان آن را به عنوان یکی از نمونههای موج نوی ژانر وحشت نامید. موج نوی ژانر وحشت به آن دسته فیلمهایی از ژانر وحشت اطلاق میشود که کارگردان در آن سعی در تغییر قواعد این ژانر و تغییر شکل آن _چیزی که به صورت معمول “فیلم ترسناک” نامیده میشد_ دارد. به طور دقیق نمیتوان گفت که چه فیلمی نقطهی شروع این موج بوده است، اما میتوان گفت که این حرکت در سالهای اخیر جان گرفته و جای خودش را در بین سازندگان و مخاطبان ژانر وحشت پیدا کرده است. به خصوص بعد از برندهشدن اسکار توسط فیلم Get Out ساختهی جوردن پیل که فیلمی کمدیترسناک بود و با قواعد ژانر خود بازی میکرد، فیلمسازان ژانر وحشت جسارت پیدا کردند تا ماجراجویانهتر عمل کنند و تجربههای متفاوت و جدیدی از ترس و وحشت و اضطراب را برای مخاطب خود خلق کنند. میتوان گفت آخرین فیلم ادگار رایت تلفیقی از دو ژانر موزیکال و وحشت است که قواعد هر دو ژانر را به بازی گرفته است.
داستان فیلم شب قبل در سوهو داستان کلاسیک و آشنای ترکِ خانه است. بچهای که برای اولین بار خانه و مکان امن خود را ترک میکند و با زندگی در جامعهی آدم بزرگها مواجه میشود. این تجربهای است که برای بیشتر ما آدمها اتفاق می افتد، میتواند تجربهای پر استرس، سردرگمکننده، اضطراب آور، خطرناک و یا همانطور که مادربزرگ در این فیلم میگوید “بیش از حد تحمل” باشد.
شخصیت اول داستان ما هم در این فیلم با چنین تجربهای روبهروست که به گونهای استعاری و نمادین به شکل نوعی از داستان ارواح به نمایش درآمده است. ارواحی که در تجربهی تنهایی و استقلال برای اولینبار، میتوانند در انتظار همهی ما بینندگان باشند.

فیلم سطح قابلقبول و دلپذیری از زیباییشناسی را دارد و پر از ارجاعات به دوران سحرانگیز و جادویی دههی شصت میلادی است. همچنین اشارههایی به مطالبهی حقوق زنان و فمنیسم میکند و این موضوع بیشتر در به تصویر کشیدن دههی شصت میلادی مشخص است. دورانی که اگرچه از نظر موسیقی، مد لباس و سینما درخشان بوده است، اما از وضعیت اجتماعی مناسبی برخوردار نبوده و میتوانسته دوران ناامن و ترسناکی برای زنان باشد.
متن فیلم بدون تقص نیست و اشتباهات کوچک اما مهلکی در متن وجود دارد که سر راه فیلم ایستادهاند. اما در نهایت ما با فیلمی طرف هستیم که علیرغم کموکاستیهایش در فیلمنامه، به لطف کارگردانی و بازیگری سطح بالا توانسته به هدف خود تا حد خوبی نزدیک شود. شب قبل در سوهو نه فقط برای طرفداران موج نوی ژانر وحشت، بلکه برای تمامی طرفداران سینما تجربهای به یاد ماندنی است. ممکن است از آن خوششان نیاید، اما فراموشش نخواهند کرد.